Lekzicht route

Afstand ca 18 km

lekzicht routeHoe traag stromen de rivieren nog door oneindig laagland? Is dit beeld van Marsman nog van toepassing op het huidige en toekomstige Rivierenland? De economische ontwikkelingen en welvaart zijn ook voor deze regio in een stroomversnelling terecht gekomen. De vele sigarenfabriekjes uit de eerste helft van de vorige eeuw maakten plaats voor de meubelindustrie. En in deze tijd behoort het eenzijdig en overheersende karakter van de meubels ook al weer een beetje tot het verleden.

Landschap
knotwilgen_in_het_waterDe Tieler- en Culemborgerwaard vormen nog steeds een karakteristiek voorbeeld van het rivierenlandschap in Nederland. Het samenspel van oeverwallen langs de grote rivieren, waar de eerste bewoningskernen ontstonden, de dijken, het kleinschalige Lingelandschap, de open komgebieden, de stroomruggen en de restanten van de Romeinse Limes vertellen veel over de ontstaansgeschiedenis van het gebied. Er zijn nog veel oude stads- en dorpskernen met karakteristieke woningen of gebouwen, wierden en stratenpatronen. Het buitengebied is rijk aan wielen, eendenkooien, grienden, boezemlanden, tichelgaten, dijken en forten. Er zijn kenmerkende perceels- en wegenpatronen. Het kleinschalige Lingegebied tussen de grote rivieren mag door zijn gaafheid en ongestoordheid van Europese betekenis worden genoemd.

Culemborg draagt haar steentje bij aan de identiteit van dit rivierenlandschap:

  • Een karakteristiek dijktracé met dijkwoningen, een handelsstad langs de rivier, vergezichten en een kasteelfundament;
  • Een wat besloten oeverwallenlandschap met bochtige wegen, wielen en hoogstamboomgaarden;
  • Open komgebieden met eendenkooien, grienden, boezemlanden, populierenbossen, klei- en leemputten;
  • Natuurontwikkelingsgebieden langs de rivier.
  • Forten van de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
  • De Diefdijk, een dijk zonder watergang.

De beeldbepalende elementen zijn vooral de Nieuwe Hollandse Waterlinie waarbij forten hersteld worden en opengesteld voor het publiek, de karakteristieke dorps- en stadsgezichten (versterkt via restauratie), schaal van het landschap (percelering en kronkelweggetjes worden gekoesterd), de natuurontwikkelingsgebieden langs de rivier (wordt verder ontwikkeld), de landschappelijke elementen op de komgronden en de oeverwallen,hoogstamboomgaarden en grienden.

Natuur
verticale_uitsnede_regulieren2004-06-06Natuur en landschap in het Rivierenland zijn veelzijdig: buitendijks de robuuste natuur van rivier, uiterwaarden en dijken, binnendijks de weteringen, riviertjes, wielen, landerijen, grienden, verlaten zandwinputten en de meer kwetsbare boezemlandjes, veentjes, eendenkooien en tichelgaten. Nadrukkelijk worden ook boomgaarden, oude, binnendijks gelegen dijken, wegbermen en dergelijke tot de Rivierenland-natuur gerekend.

Ondanks de veelzijdigheid is de bedreiging van vooral de binnendijkse natuur groot: in veel gevallen gaat het om vrij kleine oppervlakten en is er sprake van bestemmingsconcurrentie.

Op Culemborgs grondgebied vinden we twee van de kenmerkende vormen van natuur van Rivierenland terug: de rivier met uiterwaarden, en het binnendijks gelegen komklei-stroomruggencomplex. In dit laatste bevindt zich zowel ‘echte’ als waardevolle ‘boeren‘-natuur.